Rola Kata w judo często bywa niedoceniana, skupiając się głównie na dynamicznym Randori czy efektownych technikach. Jednakże, jak podkreślają eksperci z Kodokanu, to właśnie Kata stanowi prawdziwy fundament i esencję judo, otwierając drogę do głębszego zrozumienia tej japońskiej sztuki walki.
Zbliżające się coroczne seminarium Kodokan Kata w Rydze, poprzedzające Mistrzostwa Europy Kata 2025, ponownie zwraca uwagę na tę kluczową, choć czasem pomijaną, gałąź judo. Wydarzenie to jest nie tylko okazją do doskonalenia techniki, ale przede wszystkim do pogłębienia wiedzy i zrozumienia samej filozofii judo.
Cztery Filarów Edukacji Judo: Kata jako Punkt Wyjścia
Prezydent Instytutu Judo Kodokan, Pan Uemura Haruki, przypomina o fundamentalnych naukach Jigoro Kano Shihan, twórcy judo. Według Kano, istnieją cztery główne metody uczenia się i doskonalenia w judo:
- Kata: Formalne układy ruchów, stanowiące podstawę.
- Randori: Wolna walka, będąca zastosowaniem zasad poznanych w Kata.
- Kōgi: Wykład, zdobywanie wiedzy teoretycznej.
- Mondō: Dyskusja i dialog, służące zrozumieniu i analizie.
Jak widać z tego schematu, Kata jest postawione na pierwszym miejscu – jako niekwestionowany fundament. To właśnie w Kata uczymy się podstaw, prawidłowego zastosowania zasad i mechaniki ruchu. Te fundamentalne zasady, zdobyte poprzez precyzję i powtarzalność Kata, są następnie przenoszone i rozwijane w Randori, czyli w bardziej dynamicznej i spontanicznej walce.
Poza Formalnymi Układami: Kata w Codziennym Treningu
Ważne jest, aby zrozumieć, że koncepcja Kata wykracza poza siedem formalnych układów, które są nauczane i oceniane. Pan Uemura Haruki podkreśla, że nawet tak podstawowe elementy treningu jak Uchi-komi (wielokrotne powtórzenia wejścia do techniki) można postrzegać jako formę Kata.
Dlaczego? Ponieważ w tych powtórzeniach również dążymy do perfekcji ruchu, precyzji i zastosowania podstawowych zasad, które są esencją formalnych Kata. Nage-no-kata, choć niezwykle ważne, zawiera jedynie 15 technik. Oznacza to, że wiele fundamentalnych rzutów, takich jak chociażby Osoto-gari, nie jest w nim obecnych. Dlatego kluczowe jest stosowanie zasad wyuczonych w Kata również poza jego sztywnymi ramami, analizując każdą technikę w celu doskonalenia jej formy i skuteczności.
Klucz do Kompletnego Rozwoju Judoki
Seminarium w Rydze, prowadzone przez wybitnych ekspertów Kodokan, Pana Kenichiego Shoshidę i Pana Yoshiharu Makishiego, skupi się na dwóch historycznie ważnych formach: Koshiki-no-kata i Itsutsu-no-kata. Jednak przesłanie jest szersze: Kata to nie tylko piękne, ceremonialne układy, ale przede wszystkim narzędzie do głębokiego zrozumienia mechaniki ciała, zasad równowagi, wykorzystania siły przeciwnika i etyki judo.
Właśnie dlatego tak ważne jest, aby trenerzy, zawodnicy, sędziowie kata, a zwłaszcza młodzi adepci judo, poświęcali czas na zrozumienie i praktykowanie Kata. To inwestycja, która wykracza poza matę zawodniczą, kształtując nie tylko lepszych judoków, ale i ludzi, którzy potrafią analizować, rozumieć i doskonalić się na wielu płaszczyznach.
Zatem, gdy następnym razem staniesz na macie, pamiętaj: każde Uchi-komi, każda technika, którą szlifujesz, może być formą Kata – świadomą drogą do doskonałości w judo.
Źródło:
